OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE ORMAN PEDAGOJİSİ EĞİTİMİ

Okulumuzda “Kötü hava yoktur, doğru giyinmek vardır” sözü ve Sınıf Dışı Öğrenme ve Doğa Temelli Eğitim yaklaşımı ile çocukların haftanın belirli günleri doğaya çıkarak toprakla temas etmesi sağlanarak, kendi öğrenme süreçlerini kendilerinin yürütmelerine ve yaparak yaşayarak öğrenmelerine fırsat vererek bağımsız bir öğrenme ortamı sunulmaktadır.

Açık uçlu öğrenme deneyimleri sunan açık havada oyunun küçük çocuklar için kritik olmasının öncelikli nedeni, çocukların başarması gereken gelişimsel görevlerin çoğu olan keşfetmek, risk almak, ince-kaba motor gelişimi ve çok miktarda temel bilginin edinimi, açık havada oyun yoluyla en etkili şekilde öğrenilmesidir. Günümüzde teknolojinin hızlı gelişimiyle birlikte doğal, yapılandırılmamış dış ortamların sayısı gittikçe azalmakta, çocukların doğal ortamlarda aktif deneyimlerde bulunma imkânları gözle görülür şekilde azalmaktadır. İşte bu kısıtlı kentsel ortamlarda orman okullarında yapılan çalışmalar oldukça önemli ve ilham vericidir.

Orman pedagojisi hem yetişkinleri hem de çocukları daha sürdürülebilir bir gelecek için yetiştirmek ve aynı zamanda akademik performansını arttırmak için motive etmeyi amaçlayan yaratıcı ve sağlam öğrenme ilkeleri üzerine kuruludur. Orman okulu programları doğal ortamda serbest oyun, hareket ve açık havada gerçekleştirilen aktiviteleri merkeze alırlar. Orman okullarında serbest oyun yoluyla yaparak-yaşayarak öğrenen çocuklar hem doğa hakkında pek çok bilgiye sahip olurlarken, risk almakta ve zorluklarla başa çıkmaya çalışmakta, bunu yaparken akranlarıyla işbirliği ve iletişimini güçlendirmektedirler. Orman okulları en az yarım gün çocukların ormanlık alanlarda, yeşil alanlarda, yapılandırılmamış açık uçlu öğrenme deneyimleri sunan alanlarda düzenli olarak vakit geçirilen yerlerdir. Bu çalışmaların düzenli olması ve tekrarlı erişimi içermesi, deneyimsel, sorgulama odaklı olması ve oyun temelli öğrenmeyi içermesi gerekmektedir. Yaş grubunun ilgi ve ihtiyaçlarına yönelik olarak çocuk merkezli yürütülen faaliyetler, keşfetmeyi ve araştırmayı teşvik etmelidir. Yürütülen faaliyetler hava, mevsim, çocukların ilgisi, çevresel faktörlerden etkilenmektedir.

Orman Pedagojisi yaklaşımı çocukların ormanlık bir alanda yaparak yaşayarak öğrenmelerine, özgüven geliştirmelerine fırsat sunan bir süreçtir. Orman Okulu’ndan yararlanan çocukların yalnızca fiziksel, bilişsel, dil, sosyal ve duygusal becerileri gelişmekle kalmaz aynı zamanda daha sağlıklı oldukları bilinmektedir. Araştırmalar göstermektedir ki her gün belli bir süre dışarıda vakit geçiren çocuklar daha iyi sosyal becerilere sahip olurlar, daha dikkatlidirler, daha az enfeksiyon hastalığı geçirir, daha az çatışma yaşar, daha iyi beyin fonksiyonlarına sahip olup daha iyi dil gelişimi gösterir ve gerekli yaşam becerilerini öğrenirler.

Eğitim programımızda doğa ve ekolojik takvime uygun haftalık temalar belirlenerek bu temalar doğrultusunda araştırmalar yapılır ve etkinlikler gerçekleştirilir. Örneğin; turnaların göç ettiği haftanın konusu okulumuzda turnalar ile ilgili araştırmalar yapılıp göç konusu işlenir. Doğa bize sınırsız bir araştırma ve keşif alanı sunmaktadır. Biz de bundan faydalanarak öğrencilerimizin merak, keşif, araştırma ve yaratıcı düşünme becerilerini desteklemekteyiz.

Serbest Oyun 

Erken çocukluk döneminde çocuklara sunulması gereken çevrenin fiziksel gelişimi destekleyen ve aynı zamanda karmaşık ve açık uçlu öğrenme deneyimleri yaşayacağı türden olması beyin gelişimine daha çok katkı sağlamaktadır. Ormanlık alanlar bunun için vazgeçilmez ortamlardır. Ormanlık alanda oyun oynayarak geçirilen düzenli zamanın, çocukların bütünsel gelişimini desteklediği gibi, çocukların doğal çevreye daha fazla değer verme ve ona saygı duymasını da sağlar. 

Okulumuzda çocukların serbest oyun oynamaları için birçok doğal materyal vardır. Çocuklar bu alanlarda yaratıcılık ve hayal güçlerine göre birçok oyun üretebilirler. Kozalaklar, dallar, taşlarla oynamak veya bir su birikintisinde yollar oluşturmak, bir rampadan aşağı yuvarlanmak, özgürce çamurda oynamak gibi sayısız seçenekleri vardır. Ancak küçük yaştan itibaren çok dışarı çıkmamış ve yapılandırılmış oyunlara alışan bazı çocuklar bu kaynakları gereğince kullanamayabilir ve ilk etapta sıkılmaktan bile bahsedebilirler. Çünkü kapalı mekanlardaki sınırlılıklar veya kirlenme endişesi onların algılarını değiştirmelerini zorlar. Çocukların bu algıları zamanla değiştiğinde bu özgürlüğün tadını çıkarmaya başlayacaklardır. 

Doğayı tanımak ve korumak

Çocuklara yönelik bilimsel dergiler, bölgedeki kuş kitapları, yabani çiçekler, bölgeye ait flora ve fauna bilgileri, bölgedeki böcekler çocukları vahşi yaşam araştırmalarıyla tanıştırmamızı sağlamaktadır. Bölgede bulunan bir bitki veya ağaca ait derin araştırmalar veya projeler gerçekleştirilmektedir. Çocuklar için bölgeye göre hazırlanacak gözlem listeleri ile çocukların flora ve faunayı gözlemlemeleri ve tanımaları sağlanır. Mevsimsel değişikliklerde bu canlı ve bitkilerin değişimleri gözlemlenir. Bunları yaparken canlıları ve bölgeyi korumak için çocuklara sorumluluklar vermek, iş bölümü yapmak da yine ormanlık alan yönetimi için önemlidir. Kuşlar için yemlikler, havuzlar ve yuvalar yapmak, böcek oteli oluşturmak gibi çalışmalar yapılmaktadır.

Alet kullanımı

Ormanlık alanda çocukların alet kullanmaları, düğüm çeşitlerini öğrenmeleri ve bunlarla ilgili sorumluluk almalarına imkân tanımak çocukların sürdürülebilir davranışlar kazanmaları ve özgüven geliştirmeleri için büyük bir fırsat sunmaktadır. Aynı zamanda bu çocuklar için ilgi çekicidir. Kontrollü ve alanda eğitim alan orman liderleri eşliğinde odun kesmek, bıçak kullanmak, doğal malzemelerden ürünler yapmak, ateşte bir şeyler pişirmek çocuklar için çok keyiflidir ve günlük yaşam becerinin desteklenmesinde büyük fırsatlar sunmaktadır.
Özet olarak Orman Anaokulumuzda:

  • Aynı doğal mekâna düzenli şekilde ve pek çok defa gidilerek, uzun-soluklu bir süreç yürütülür. Sürece değer verilir.
  • Sağlıklı, hareketli ve çeşitlilik barındıran bir toplum oluşturulması hedeflenir.
  • Çocukların bütüncül gelişimine odaklanılır.
  • Çocuklar becerikli ve kapasitesi yüksek öğrenenler olarak görülür. Doğa ile ilişkili pek çok bilgi ve beceri kazanılması hedeflenir.
  • Riskleri fark edip, yönetebilecek bilgili bir eğitimci aracılığıyla çocuklar desteklenir. Çocukların uygun düzeyde risk deneyimleme fırsatı olmalıdır, bu fırsat öğrenmenin ve sağlıklı gelişimin önemli bir parçasıdır.
  • Açık-uçlu deneyimleri desteklemek üzere doğal ortamda bulunan materyallerden ve hareket ettirilebilen, taşınabilen, birleştirilebilen, yeniden tasarlanabilen, parçalanıp, bir araya getirilebilen her tür materyalden yararlanılır.
  • Çocukların yaparak ve yaşayarak öğrenmeleri, kendi öğrenme süreçlerine öncülük etmeleri desteklenir ve böylece kendine güvenleri daha gelişmiş halde bulunur.